هدف هوش تجاری و ابزارهای مدرن تحلیلگر، تبدیل دادهها به یک بینش مفید، برای کمک به صنایع مختلف در هر اندازهای است. صنایعی مانند ساخت و ساز، هتلداری، گردشگری، بازاریابی، بانکداری و غیره تنها بخشی از دایره وسیعی از کسب و کارها هستند که از این فناوری بهره میبرند. در این مقاله بر شرح کاربرد هوش تجاری در صنایع مختلف متمرکز میشویم. تا پایان همراه ما باشید.
هوش تجاری چیست؟
هوش تجاری (Business Intelligence)، به فرآیند و زیر ساخت فنی گفته میشود که دادههای تولید شده توسط فعالیتهای صنایع مختلف را جمعآوری، ذخیره و تجزیه و تحلیل میکند. کاربرد هوش تجاری شامل داده کاوی، آنالیز فرآیند، معیار عملکرد و تجزیه و تحلیل توصیفی است. در این فناوری هوشمند، تمامی دادههای تولید شده توسط یک کسب و کار، تجزیه و تحلیل شده و گزارشهای قابل هضم، معیارهای عملکرد و بینشهای جدیدی برای تصمیمات کلان سازمانی ارائه میشود.
صنایع، چگونه از ابزار هوش تجاری استفاده میکنند؟
شرکت مشاوره و تحقیقات بازار Gartner در سال 2020 طی گزارشی در مورد پلتفرمهای تحلیلی و هوش تجاری بیان کرد که استفاده از این فناوری در صنایع مختلف در حال افزایش است. در این گزارش دلیل این موضوع، کاربرد هوش تجاری به صورت سلف سرویس، قابلیت تجزیه و تحلیل افزوده و هزینه نرمافزاری پایین بیان شده است. همچنین این کمپانی به دلیل رقابت بیشتر بین فروشندگان هوش تجاری bi و تغییر به سمت فضای ابری، قیمت ابزار BI را بسیار کمتر از ده سال پیش میداند.
گسترش هوش تجاری تعبیه شده (Embedded BI)، یکی دیگر از عوامل مؤثر در رشد روز افزون این فناوری تحلیلی در تصمیمگیری است. کاربرد هوش تجاری تعبیه شده به این صورت است که نرمافزار bi در CRM، ERP و سایر برنامههای تجاری، تعبیه میشوند. این قابلیت به کاربران حلقه پایانی، امکان آنالیز دادهها بدون سوییچ کردن به ابزارهای جداگانه را میدهد.
نقش هوش تجاری در صنایع
از خدمات هوش تجاری تعبیه شده میتوان در فروش و بازاریابی، مدیریت زنجیره تأمین، منابع انسانی (HR) و سایر عملیاتهای تجاری استفاده کرد. همچنین از این فناوری برای پشتیبانی از فیلتر کردن و تجزیه و تحلیل دادهها؛ در سیستمهای تجارت الکترونیک، اپلیکیشنهای تلفن همراه، پورتالهای آنلاین و سایر برنامههای کاربردی استفاده فراوانی میشود.
ابزار و تکنیکهای هوش تجاری چیست؟
رایجترین ابزار bi مدلسازی پیشبینیکننده، داده کاوی و داشبوردهای متنی (KPI) هستند. در این بخش ابزارهای بیشتر و کاربرد هوش تجاری و نحوه استفاده از آنها را بررسی میکنیم:
- تجزیه و تحلیل (Analytics): یکی از مهمترین تکنیکهای هوش تجاری، بررسی دادهها است تا بر اساس یافتههای گذشته و فعلی، روند و بینشهای جدیدی استخراج شود. خروجی آنالیز دادهها باعث ایجاد یک تصمیمگیری ارزشمند برای صنایع میشود.
- داشبوردها (Dashboards): مجموعههای تعاملی دادههای مرتبط با نقش؛ که معمولاً با تجسمهای بصری داده، KPI، معیارهای تحلیلی و سایر نقاط دادهای که در تصمیمگیری نقش دارند، ذخیره میشوند.
- داده کاوی (Data mining): از دیگر کاربرد هوش تجاری داده کاوی است که از آمار، سیستمهای پایگاه داده و یادگیری ماشینی برای کشف الگوها در مجموعه دادههای بزرگ استفاده میکند. داده کاوی نیز نیاز به پیش پردازش دادهها دارد و کاربران نهایی از آن برای ایجاد مدلهایی برای آشکارسازی الگوها، استفاده میکنند.
- استخراج، انتقال، بارگیری (ETL): ابزار ETL، دادهها را از منابع داده استخراج میکند. سپس، آنها را برای آمادهسازی گزارشها و آنالیز، جداسازی و در انبار داده بارگیری میکند. ETL از مهمترین ابزار و کاربرد هوش تجاری در صنایع مختلف به حساب میآید.
- تجسمسازی مدل (Model Visualization): تکنیک تجسم مدل فکتها را به نمودارها، هیستوگرامها و سایر تصویرسازیها تبدیل کرده تا از تفسیر بینش صحیح پشتیبانی کند.
- پردازش تحلیلی آنلاین (OLAP): ابزار OLAP، تکنیکی برای حل مسائل تحلیلی با ابعاد چندگانه از دیدگاههای مختلف است. از این ابزار برای تکمیل وظایفی مانند انجام آنالیز دادههای CRM، پیشبینیهای مالی و بودجه در صنایع مختلف مفید استفاده میشود.
- مدلسازی پیشبینیکننده (Predictive modeling): یک کاربرد هوش تجاری، که از روشهای آماری برای تولید احتمالات و الگوهای پیشرفت استفاده میکند. با این تکنیک، پیشبینی مقدار مجموعه دادهها و ویژگیهای خاص، با استفاده از مدلهای آماری امکانپذیر است.
- گزارش دهی (reporting): گزارش، شامل جمعآوری دادهها با استفاده از ابزارها و نرمافزارهای مختلف، برای استخراج یک بینش است. این ابزار، مشاهدات و پیشنهاداتی در مورد روندها و سادهسازی تصمیمگیری، ارائه میدهد.
- کارت امتیاز (Scorecards): ابزارهای گرافیکی مانند داشبورد BI و کارت امتیاز، روشی سریع و مختصر برای اندازهگیری KPI ارائه میدهد. این ابزار همچنین، چگونگی پیشرفت صنایع مختلف در رسیدن به اهداف را نشان میدهد.
ابزار هوش تجاری
مزایای هوش تجاری برای صنایع چیست؟
هر کسب و کاری یک هدف دارد: تبدیل دادهها به بینشهای عملی و عملکردی، بهتر از معیارهای تعیین شده. با انجام این کار، هر سازمانی دارای یک پایه محکم برای تضمین توسعه پایدار، ایجاد درآمد بیشتر و در عین حال صرفهجویی در وقت خواهد بود. در این بخش برجستهترین مزیتها و کاربرد هوش تجاری در صنایع را بیان میکنیم:
قابل اجرا در هر بخش تجاری یا صنعت
یک مدیر صنعتی یا تجاری، ممکن است نیاز به دسترسی به دادهها از بخشهای مختلف سازمان یا شرکت مانند بازاریابی و فروش داشته باشد. این دسترسی به او در جهت اتخاذ تصمیمات بهتر آگاهانه و کلان سازمانی کمک میکند. راه حلهای BI امکاناتی دارد که به راحتی در هر صنعتی پیادهسازی میشود. با انتخاب بهترین ابزارهای bi برای زمینه تجاری و صنعتی خود، میتوان به سادگی به دادهها، گزارشات و آنالیزها دسترسی داشت.
قابل استفاده برای تحلیلگران و کاربران تجاری در هر سطحی
ابزارهای سلف سرویس هوش تجاری، گزینههایی ارائه میدهند تا کاربران تجاری متوسط، تحلیلگران و متخصصین حرفهای داده به راحتی از آن استفاده کنند. کاربرد هوش تجاری، به گونهای است که هر کارمند بدون توجه به میزان دانش خود، میتواند داشبوردهای آنلاین و تصویرسازی داده را درک و ایجاد کند. کاربر همچنین این امکان را دارد دادههای مربوط به خود را از طریق نرمافزار در یک مکان ادغام کند و به هر اطلاعاتی که نیاز دارد، دسترسی داشته باشد.
هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل پیشبینی
مدیریت حجم زیادی از دادهها به صورت روزانه یک چالش بزرگ است. مزیت اصلی سیستم BI، خودکارسازی و انجام سریع تجزیه و تحلیلها فارغ از روشهای سنتی پر هزینه و زمانبر است. صنایع باید برای دوری از صرف هزینه و زمان بالا، از ابزار مدرن و کاربرد هوش تجاری بهره ببرند که دارای هوش مصنوعی (AI) و آنالیز پیشبینیکننده هستند:
- هوش مصنوعی (AI): نرمافزارهای مدرن که توسط هوش مصنوعی حمایت میشوند، میتوانند آلارمهای هوشمند، دریافت اعلانها، آنالیز و غیره را بدون نیاز به محاسبات دستی انجام دهند.
- تجزیه و تحلیل پیشبینیکننده (Predictive Analytics): برای صرفهجویی در زمان بیشتر، چندین راه حل آنالیز پیشبینی در دسترس است. صنایع با استفاده از این ابزار، فرآیند تصمیمگیری را ارتقا داده و نقشه راه و آینده تجارت خود را ترسیم خواهند کرد.
نظارت و دسترسی به دادهها در زمان واقعی (Real-Time) بدون محدودیت زمانی و مکانی، از دیگر مزایای برجسته و کاربرد هوش تجاری در صنایع مختلف است.
مزایای هوش تجاری برای صنایع
چه صنایعی از کاربرد هوش تجاری استفاده میکنند؟
در این بخش به کاربردهای BI در صنایع مختلف میپردازیم. همان طور که گفته شد، نظارت بر تجزیه و تحلیل بلادرنگ (Real-Time)، استفاده از ویژگیهای قدرتمند و پیشبینی آینده فقط وظیفه یک مهندس و متخصص داده نیست. سیستم bi بستری را فراهم میکند تا افراد با دانش کمتر نیز از این ویژگیها استفاده و آنها را به راحتی درک کنند. وسعت خدمات این فناوری آن قدر بزرگ است که حتی کاربرد هوش تجاری روانشناسی را نیز شامل میشود. موارد زیر کاربرد BI در صنایع مختلف است:
1) هوش تجاری در بانکداری
بانکها از bi برای کمک به ارزیابی ریسکهای مالی در تصمیمگیری برای تأیید درخواست وامهایی مانند وام مسکن استفاده میکنند. به طور کلی بانکها و تمام مؤسسات خدمات مالی نیز سبد مشتریان را تجزیه و تحلیل میکنند تا به برنامهریزی تلاشهای فروش متقابل، با هدف ترغیب مشتریان به خرید محصولات اضافی، کمک شود. این موضوع، اهمیت نقش هوش جاری در بازاریابی خدمات بانکی، را نشان میدهد. کاربردهای هوش تجاری در صنعت بانکداری در چهار حوزه افزایش بهره وری عملیاتی، حفظ و تقسیمبندی مشتریان، مدیریت ریسک به این صنعت کمک میکند.
2) کاربرد هوش تجاری در صنعت بیمه
بیمه گران، به طور مشابه به ابزارهای هوش تجاری برای تجزیه و تحلیل ریسکها در هنگام بررسی برنامههای بیمه عمر، حوادث، خودرو و بیمه ساختمان نیاز دارند. هوش تجاری در صنعت بیمه، به مؤسسات بیمه برای آنالیز سیاست و تصمیمگیری قیمتگذاری نیز کمک میکند. در نگاهی جزئیتر، هوش تجاری و پیشبینی و مدیریت ریسک بیمه گران، باعث کاهش خسارت و خطرات مالی خواهد بود. برای مثال الگوریتمهای BI، الگوهای رفتاری مشتریان یا تحولات آب و هوایی که باعث بروز رویدادهای بیمهای میشوند، را شناسایی و توصیههایی برای برون رفت یا پیشگیری از حوادث را ارائه میدهد.
هوش تجاری در صنعت بیمه
کاربرد هوش تجاری؛ متمرکزسازی و پردازش پایگاه داده شرکتهای بیمه، جلوگیری از کلاهبرداری، مدیریت و پیشبینی ریسک و غیره را به همراه خواهد داشت.
3) کاربرد هوش تجاری زمینه درمان و پزشکی
به ویژه در بیمارستانها، سیستمهای هوش تجاری برای تجزیه و تحلیل نتایج وضعیت بیمار و نرخ بستری مجدد، به عنوان بخشی از فرآیند تلاش برای مراقبت بهتر از بیمار، مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین، داشبورد KPI بیمارستان بر دادههای عمومی بیمارستان مانند تعداد کل بیماران، هزینههای درمان، زمان انتظار و غیره تمرکز دارد. ارزیابی اطلاعات جمعآوری شده نیاز به زمان زیادی ندارد و هوش تجاری در حوزه سلامت، تمامی جنبههای مهم عملکرد بهینه مراکز درمانی و درمانهای با کیفیت بالا را پوشش میدهد.
کاربرد هوش تجاری حوزه پزشکی پزشکان نیز BI را در جهت آنالیز دادههای بالینی و کمک به تشخیص بیماریها، به کار میبندند.
4) هوش تجاری در صنعت خودروسازی
با داشبوردهای منعطف BI به راحتی و با استفاده آسان میتوان خطوط تولید را مدیریت کرد. با استفاده از ابزار هوش تجاری، کار با Excel یا صفحات کاغذی به فراموشی سپرده میشود و با سرمایهگذاری در این فناوری دسترسی به دادهها و آنالیز آنها به صورت دیجیتال خواهد بود. کاربرد هوش تجاری خودرؤسازی، باعث میشود دسترسی به دادههای مشتری به صورت ابری و از راه دور ممکن شود. این ابزار رضایت مشتری، بینش جدید در فروش، یافتن راههای جدید برای خدمترسانی به مشتری، افزایش بهره وری و ارتباطات و مزیتهای بسیار دیگری را به همراه خواهد داشت. این مزیتها با استفاده از تکنیکهای زیر محقق میشوند:
- داشبوردهای اجرایی
- ارسال اسناد به شعب و نمایندگیها به صورت روزانه
- مشاهده عملکرد کامل کارکنان فروش و تولید
- شناسایی سریع سود و ضرر
5) هوش تجاری در صنعت گردشگری
صنعت گردشگری شامل شرکتهای مدیریت سفر، ارائهدهندگان سیستم توزیع جهانی، مراکز تماس، آژانسهای مسافرتی و غیره میشود. این گستردگی باعث تولید شدن حجم عظیمی از دادهها میشود. بسیاری از اعضای این صنعت با خلاءهای عظیمی در استخراج، جمعآوری و آنالیز دادهها مواجه هستند.
هوش تجاری در صنعت گردشگری
کاربرد هوش تجاری صنعت گردشگری به این صورت است که دادهها با منابع متعدد دادهای خارجی مانند شرکتهای مسافرتی، پورتالهای آنلاین، وبسایتهای خصوصی و رسانههای اجتماعی ترکیب میشوند. اطلاعات به دست آمده از این ادغام، بینش جدیدی در مورد الگوهای مشتری ارائه میکند. با آنالیز این الگوها میتوان به علایق مشتری نزدیک شد و تصمیمات تجاری بهتری را اتخاذ کرد. استفاده از ابزاری مانند آنالیز پیشبینی و KPI و دسترسی به دادههایی مانند هزینه سفر، نرخ پذیرش آنلاین، نرخ رزرو مجدد، کیفیت هتلها، رضایت مشتری و غیره باعث ایجاد بینش جدید در خط مشی شرکتهای گردشگری خواهد شد.
6) کاربرد هوش تجاری طراحی معماری
شرکتهای ساختمانی، طراحی و معماری باید با دادههای زیادی مانند امور مالی، نیازهای شرکت، مهلتهای کاری، تأمینکنندگان، تولیدات و غیره دست و پنجه نرم کنند. روی آوردن به راه حل BI با ایجاد داشبوردهای کنترل و تجزیه و تحلیل ساخت و ساز، تمامی جنبهها و نیازهای این شرکتها را پوشش خواهد داد.
دادههای کلی مانند نام پروژه، مشتری، نوع پروژه، وضعیت تاریخ شروع و اتمام کار در دسترس و قابل مشاهده خواهند بود. کاربرد هوش تجاری طراحی معماری، معیارهای SPI (اندازهگیری میزان نزدیکی پروژه به اتمام) و CPI (ردیابی میزان کار تکمیل شده برای هر واحد) را ردیابی و پیشرفت پروژه را نشان میدهد. داشبورد نموداری BI تفکیک هزینهها، برنامهریزی و توسعه بودجه را بهینه میکند. هوش تجاری در شهرداری، این ابزار و تکنیکها را در ابعاد و سطح کلانتر ارائه میکند.
7) هوش تجاری در تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک (e-Commerce)، از بزرگترین صنایعی است که از نرمافزار هوش تجاری بهره میبرد. برای مثال، شرکتی عظیمی مانند «آمازون»، باید از دادههای خود مطلع باشد و به سرعت این اطلاعات را برای بهینهسازی و بهبود زنجیره تأمین خود، درک کند. نظارت بر زمینههای عملیاتی مانند تولید، حمل و نقل، ذخیرهسازی، اشتراک، خدمات مشتریان و غیره از کاربرد هوش تجاری در تجارت الکترونیک است.
صاحبان تجارت الکترونیک با سیستم BI میتوانند دادهها را از منابع مختلف جمعآوری کرده و آنها را با استفاده از الگوریتمهای تحلیلی، آنالیز کنند. سپس این دادهها را برای ایجاد یک بینش با کیفیت، در تمامی زمینههای کسب و کار، مدلسازی یا تجسم کنند. خروجی که از این فناوری به دست میآید، باعث سرعت بخشیدن به تحویل، بهینهسازی فرآیندهای ذخیرهسازی و حمل و نقل، کاهش هزینههای حمل و نقل و نگهداری، شناسایی محصولات با ظرفیت فروش بالا و بسیاری دیگر از مزیتهای کاربرد هوش تجاری در این صنعت میشود.
8) هوش تجاری و تولیدکنندگان
ابزارهای BI برای کمک به برنامهریزی تولید، تهیه مواد و لوازم، مدیریت زنجیره تأمین و نظارت بر فرآیند تولید توسط تولیدکنندگان مورد استفاده قرار میگیرد.
9) کاربرد هوش تجاری BI برای خرده فروشان
خرده فروشان، از فناوری BI و ابزارهای تجزیه و تحلیل مدرن استفاده میکنند تا تبلیغات محصول و کمپینهای بازاریابی خود را بهتر برنامهریزی کنند. قابلیت مدیریت موجودی و تأمین محصول نیز از دیگر روابط بین هوش تجاری و صنعت خرده فروشی است.
10) هوش تجاری در صنعت هتلداری
بیشتر هتلهای زنجیرهای از هوش تجاری برای ردیابی نرخ اشغال اتاق، تنظیم قیمت بر اساس رزرو و کمک به مدیریت برنامههای وفاداری مشتری بهره میبرند.
11) کاربرد هوش تجاری در خطوط هوایی
خطوط هوایی نیز با کمک گرفتن از ابزار BI ردیابی فروش بلیط، اشغال پرواز، مدیریت برنامه پرواز، وظایف مهمانداران و خدمه و سفارش غذا و نوشیدنی را راحتتر انجام میدهند.
12) هوش تجاری در حمل و نقل
شرکتهای حمل و نقل، برنامهها و مسیرهای توزیع را با راهنمایی از هوش تجاری bi و دیگر ابزارهای تحلیلی، طرحریزی میکنند. این شرکتها، برای نظارت بر مسافتهای پیموده شده، مصرف سوخت و سایر جنبههای عملیاتی ناوگان از کاربرد هوش تجاری کمک میگیرند.
کاربرد هوش تجاری در صنعت حمل و نقل
جمعبندی
در این مقاله سعی شد تا کاربرد هوش تجاری در صنایع مختلف مانند هوش تجاری در سلامت و درمان، طراحی و معماری، بانکداری، بیمه و غیره را بررسی کنیم. با استفاده از فناوری BI، صنایع میتوانند بدون محدودیت زمانی و مکانی از طریق تصویرسازی تعاملی، آنالیز پیشبینیکننده، جمعآوری دادهها، داشبوردهای آنلاین و غیره بر دادههای خود تمرکز داشته باشند. این تمرکز بر دادهها به صورت مدرن، منجر به هدایت تصمیمگیریهای کلان سازمانی و در نتیجه بهینهسازی درآمدها و پیشرفت صنعت مورد نظر خواهد بود.
بیشتر بخوانید: نقش هوش تجاری در کسب و کار